Job expectations and satisfaction among scientists

The decreasing supply of qualified people ready to take up employment, observed for several years on the labour market, results in the strengthening of the employee's position. The consequences of this process affect not only the companies but also scientific institutions. The employee's market, which is shaped as a result of the following changes, forces employers to focus increasingly on activities aimed at attracting and retaining individuals who constitute their human capital. The aim of our article is to diagnose satisfaction levels of various job facets and differences in attachment to the workplace in groups of scientists with varied job expectation profiles. On this basis, it will be possible to indicate the job facets that scientific institutions should take into consideration in order to provide researchers with a high level of job satisfaction. To broaden knowledge about the subject, we used data collected by the National Information Processing Institute in 2017 in a nationwide representative sample of 840 scientists who were at various stages of their academic career, represented all areas of science and worked in all types of scientific units in Poland. By performing factor analysis and a clustering procedure on variables describing researchers' job expectations we were able to categorize the respondents into three groups: 1) demanding, 2) aspiring and 3) unengaged. The demanding employees have high expectations in all job facets that we examined, i.e.: economic and organizational matters, developmental and social opportunities as well as employment flexibility. The aspiring scientists above all appreciate developmental and social opportunities more than other groups. On the contrary, the unengaged employees value developmental and social opportunities the least while other job facets are moderately significant for them. The survey of satisfaction of particular groups of scientists with their current employer indicates the need to focus the scientific institutions employing them on different aspects of work. In the case of demanding employees, it is important to take care of their economic wellbeing. On the other hand, in order to increase satisfaction from work of scientists from the aspiring group, it will be important to provide them with a higher level of satisfaction from the development and social sphere. The greatest challenge may be the satisfaction of unengaged employees who declare a relatively low general level of satisfaction with the workplace, and at the same time do not have well-established expectations towards the institutions employing them.

Obserwowana od kilku lat na rynku pracy malejąca podaż wykwalifikowanych osób gotowych podjąć zatrudnienie skutkuje umacnianiem się pozycji pracownika. Konsekwencje tego procesu dotykają nie tylko przedsiębiorstwa, ale są również odczuwalne dla instytucji naukowych. Celem artykułu jest diagnoza poziomu zadowolenia z rożnych aspektów pracy i przywiązania do miejsca zatrudnienia w grupach naukowców o odmiennych profilach oczekiwań wobec pracy. Na tej podstawie możliwe będzie wskazanie instytucjom naukowym tych aspektów pracy, o które powinny dbać, aby zapewnić naukowcom wysoki poziom satysfakcji z miejsca zatrudnienia. Aby dostarczyć wiedzy w tym zakresie, analizie poddano materiał empiryczny zgromadzony w ramach badania kwestionariuszowego przeprowadzonego przez OPI PIB w 2017 roku na reprezentatywnej próbie 840 naukowców zatrudnionych we wszystkich typach jednostek naukowych w Polsce. Pracownicy, którzy wzięli udział w sondażu, znajdowali się na różnych etapach kariery naukowej i reprezentowali wszystkie obszary nauki. Na podstawie deklaracji dotyczących oczekiwań wobec pracodawcy przeprowadzono analizę czynnikową i podzielono respondentów na trzy grupy: 1) wymagających, 2) aspirujących i 3) niezaangażowanych. Pracownicy wymagający wyróżniają się wysokimi oczekiwaniami w zakresie wszystkich badanych aspektów pracy: ekonomiczno-organizacyjnych, rozwojowo-społecznych oraz elastyczności zatrudnienia. Z kolei naukowcy aspirujący wyżej niż inne grupy cenią sobie przede wszystkim aspekty rozwojowo-społeczne. Ich przeciwieństwem są zaś pracownicy niezaangażowani, dla których aspekty rozwojowo-społeczne są najmniej ważne, a pozostałe kwestie umiarkowanie istotne. Badanie zadowolenia poszczególnych grup naukowców z obecnego pracodawcy wskazuje na konieczność koncentracji zatrudniających ich instytucji naukowych na odmiennych aspektach pracy. W przypadku pracowników wymagających ważne okazuje się zadbanie o ich dobrostan ekonomiczny. Natomiast dla podniesienia satysfakcji z pracy naukowców z grupy aspirujących istotne będzie zapewnienie im wyższego poziomu zadowolenia ze sfery rozwojowo-społecznej. Największe wyzwanie może stanowić usatysfakcjonowanie pracowników niezaangażowanych, którzy deklarują stosunkowo niski ogólny poziom zadowolenia z miejsca pracy, a jednocześnie nie mają ugruntowanych oczekiwań wobec zatrudniających ich instytucji.