Teologiczno-wychowawcze przesłanie epitafiów cmentarnych na przykładzie wybranych cmentarzy w Toruniu

Wobec wydarzenia śmierci nie można przejść obojętnie. Szczególnym miejscem refleksji na temat kruchości doczesnego życia jest cmentarz. Cennym źródłem wiedzy i informacji na temat życia i śmierci są inskrypcje nagrobne. Ich teksty spisane z wybranych cmentarzy w Toruniu ilustrują stosunek żywych do zmarłych, ukazują przemiany, jakie na przestrzeni czasu zachodzą w podejściu człowieka do problemu śmierci. Człowiek staje w bezpośredniej konfrontacji z faktem, że nie rozporządza sam swoim życiem i że jego własne życie nie jest jego własnością. Z jednej strony stawia opór. Przyjmuje postawę rozpaczliwego, gniewnego buntu. Z drugiej strony powierza się samemu Bogu. Śmierć, jako wróg człowieka, który chce go ograbić z życia, zostaje zwyciężona wszędzie tam, gdzie człowiek umiera z Chrystusem i w Chrystusie. Święty Paweł w Liście do Rzymian napisał: „Nikt z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie: jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana. I w życiu więc i śmierci należymy do Pana” (Rz 14,7–8). Całe życie człowieka jest w ręku Boga. Nie żyje jedynie dla siebie, ale przez służbę innym, żyje dla Boga, ponieważ służba jest wypełnieniem Bożego przykazania miłości bliźniego, a więc świadectwem życia oddanego Bogu. 

One is never indifferent when it comes to the event of death. Cemeteries are such places where we can meditate upon the fragility of the human life in this world. Much information on life and death can be drawn from the tombstone epitaphs. The content of these inscriptions as found in selected Torun commentaries illustrate the changes in our mentality when it comes to the problem of passing away. The man becomes aware that he or she does not freely control his or her life which as a matter of fact does not belong to them. On one hand we rebel against the necessity of dying and even against God himself and on the other we command ourselves to the Lord. Whenever we die with Christ and in Christ, we can defeat death that as our enemy deprives us of our lives (Cf. Rm 14, 7–8). The human existence is in the hand of God. We do not just live for ourselves, as the service in favour of others is the fulfilment of the Divine commandment of love of one’s neighbour and testimony of our life dedicated to the Lord.