Idea państwa żydowskiego Alfreda Nossiga na tle kształtowania się doktryny syjonizmu politycznego

Znaczący udział w tworzeniu międzynarodowego ruchu syjonistycznego i jego doktryny politycznej miały polskie środowiska żydowskie z terenu Galicji i Królestwa Polskiego. Reprezentatywną dla nich postacią był Alfred Nossig (1864–1943), literat, artysta, myśliciel, polityk, wywodzący się z lwowskiej inteligencji asymilatorskiej. W obliczu nasilających się procesów narodowotwórczych, rozbudzenia aspiracji narodowych Żydów w Europie Środkowo-Wschodniej i postępów ruchu syjonistycznego ogłosił on w 1887 roku rozprawę pt. Próba rozwiązania kwestii żydowskiej, będącą przedrukiem cyklu artykułów z poprzedniego roku, zamieszczonych w lwowskim „Przeglądzie Społecznym”. Przedstawił w niej projekt odbudowy państwa żydowskiego w Palestynie przez osadników z Europy Środkowo-Wschodniej, stanowiący założenia doktrynalne tworzącego się nowego ruchu żydowskiego. Jednakże w wyniku różnych uwarunkowań podstawą doktrynalną międzynarodowego ruchu syjonistycznego nie stało się jego opracowanie, lecz dzieło Teodora Herzla Państwo żydowskie.

The Polish Jewish milieus in the Galicia and the Polish Kingdom regions participated to a significant extent in the development of the international Zionist movement and its political doctrine. A key contributing figure in this respect was Alfred Nossig (1864–1943), a writer, artist, politician and thinker, originating from Lvov’s assimilationist intelligentsia. At a time of intensified nation-building processes, the awakening of national aspirations of Jews in Central and Eastern Europe, and the development of the Zionist movement, in 1887 he published a collection of essays – which in the previous year originated as a series of articles in Lvov’s “Przegląd Społeczny” (“The Social Review”) – entitled Próba rozwiązania kwestii żydowskiej [An Attempt to Resolve the Jewish Question]. In the publication, he presented a programme of re-building the Jewish state in Palestine by settlers from Central and Eastern Europe, outlining the doctrinal underpinnings of the emerging Jewish movement. However, as a result of a range of circumstances, his ideas did not become the doctrinal basis of the international Zionist movement, but instead published a decade later Theodor Herzl’s oeuvre, Państwo żydowskie [The Jewish State], became one.