Ostre zapalenie zatok przynosowych w codziennej praktyce

Znajomość prawidłowych zasad diagnostyki i terapii ostrych zapaleń błony śluzowej nosa i zatok przynosowych jest niezwykle istotna ze względu na rozpowszechnienie tych schorzeń w populacji. Umiejętność różnicowania podstawowych fenotypów ostrych zapaleń zatok, tj.: ostrej infekcji wirusowej (przeziębienia), ostrego powirusowego zapalenia zatok oraz ostrego bakteryjnego zapalenia zatok, determinuje prawidłowe postępowanie i racjonalne zalecenia terapeutyczne, zwłaszcza w zakresie antybiotykoterapii, która niezwykle często jest nadużywana w ostrych zapaleniach zatok, mimo że fenotyp bakteryjny to jedynie 0,5–2% wszystkich ostrych zapaleń zatok. Najnowsze rekomendacje terapeutyczne zawarte w dokumencie EPOS2020 wprowadzają w zapaleniach zatok system oparty na zintegrowanych ścieżkach opieki (ang. integrated care pathways; ICP), wyróżniając na pierwszym poziomie samoleczenie z udziałem farmaceuty oraz e-medycynę, zaś na kolejnym podstawową opiekę zdrowotną, a opiekę specjalistyczną rezerwują dla pacjentów z cięższym przebiegiem, podejrzeniem powikłań czy nawracającymi ostrymi zapaleniami zatok. W leczeniu ostrych zapaleń zatok dominuje przede wszystkim leczenie objawowe oraz leczenie przeciwzapalne, a antybiotykoterapia ma bardzo ściśle określone i ograniczone wskazania. Najnowsze wytyczne rekomendują w leczeniu ostrych wirusowych i powirusowych zapaleń zatok również fitoterapię. Powikłania ostrych zapaleń zatok są stosunkowo rzadkie i nie mają związku z przyjmowaniem antybiotyków. Ze względu na powszechność występowania ostrych zapaleń zatok, ich istotny wpływ na jakość życia oraz wysokie koszty zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie, prawidłowa diagnoza i odpowiednie leczenie, bez niepotrzebnego eskalowania terapii może przekładać się w istotny sposób na szeroko pojęte elementy zdrowia publicznego.