Modele otwartej komunikacji naukowej: znaczenie dla konkurencyjności w układzie międzynarodowym

W niniejszym artykule poruszone zostały zagadnienia dotyczące ruchu otwartego dostępu do treści naukowych. Głównym celem autorów było uwidocznienie wzrastającej popularności tego modelu na świecie oraz pozytywów płynących z jego wprowadzenia. Zjawisko prywatyzacji wiedzy oraz polityka komercjalizacji wszystkich aspektów funkcjonowania świata naukowego stoi w sprzeczności z podstawowymi założeniami o naturze wiedzy (dobro niekonkurencyjne, niewyłączające i nietransparentne). Pomijanie znaczenia swobodnej cyrkulacji wiedzy i roli tego zjawiska w procesach tworzenia wiedzy może prowadzić do spadku jakości obecnej i przyszłej nauki w Polsce. Polscy naukowcy dzięki aktywnemu wspieraniu idei otwartego dostępu ma szanse nie tylko pozytywnie wpłynąć na jakość nauki i kształcenia, ale również wpisać się w ogólnoświatowy trend nowego myślenia o nauce i jej roli w życiu społecznym.

The paper addresses problems of open access in the scientific field. Authors' main goal is to show a growing popularity of this model across the world as well as benefits of its introduction. The phenomena of knowledge privatization and commercialization of every aspect of scientific activities contradict basic principals of the nature of knowledge (non-competative, non-rivalous, non-transparent). Neglecting significance of free knowledge circulation and its importance in knowledge production process can lead to diminishing the quality of contemporary and future science in Poland. Polish scientists actively supporting open access model not only have an opportunity to improve quality of science and higher education, but also join a worldwide trend redefining knowledge and its role in social life.