Umowa stowarzyszeniowa pomiędzy UE a Ukrainą elementem budowy bezpieczeństwa europejskiego. Wybrane aspekty swobodnego przepływu osób

Na podstawie art. 8 TUE Unia Europejska ma budować przestrzeń dobrobytu i dobrego sąsiedztwa. Instrumentem realizacji tego zamierzania jest umowa stowarzyszeniowa. Umowa tego rodzaju obowiązuje tymczasowo również w relacjach UE-Ukraina. Jej istotnym elementem jest budowa przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (Tytuł III umowy stowarzyszeniowej). Przestrzeń ta skonstruowana została, analogicznie do unijnej polityki PWBS (art. 67 TFUE), wokół swobody przepływu osób, uwarunkowanej współpracą Ukrainy w zakresie zarządzania granicami, migracji, azylu, a także zwalczania i zapobiegania przestępczości. Współpraca ta w grudniu 2015 r. została pozytywnie oceniona przez Komisję Europejską, a efektem tej pozytywnej oceny jest przedłożona w kwietniu 2016 r. inicjatywa prawodawcza Komisji w sprawie zniesienia wiz dla obywateli Ukrainy. Jeśli inicjatywa ta zostanie uchwalona przez Parlament Europejski, a na to wskazują pozytywne raporty komisji parlamentarnych, oraz przyjęta przez Radę, wówczas zniesiony zostanie obowiązek posiadania wiz, jeśli chodzi o pobyty krótkie, tj. do 90 dni. Należy jednak pamiętać, iż zmiana ta nie została powiązania w żaden sposób z prawem do podejmowania pracy przez obywateli Ukrainy w państwach członkowskich UE. Zgodnie z art. 18 umowy stowarzyszeniowej zagadnienie podejmowania pracy jest przedmiotem umów dwustronnych między państwem członkowskim a Ukrainą i prawa krajowego państw członkowskich. Zniesienie wiz dla obywateli Ukrainy stanowi jednocześnie, w świetle statystyk Komisji Europejskiej, największe wyzwanie organizacyjne dla polskich organów władzy państwowej odpowiedzialnych za kontrolę granic oraz imigrację – granica polsko-ukraińska jest najczęściej przekraczanym odcinkiem lądowej granicy wschodniej UE. Tylko w pierwszej połowie 2015 r. została przekroczona 4,7 mln razy.

In accordance with Article 8 of the Treaty on the European Union the EU shall establish an area of prosperity and good neighbourhood. An association agreement is one of instruments used to achieve this goal. Such an agreement is applied provisionally in relation between the EU and Ukraine. The area of freedom, security and justice (Title II of the Association Agreement) is an important part of this agreement. The area is constructed in the same way like the European Union policy based on the Article 67 of the Treaty on functioning of the European Union, to establish the free movement of persons but in conjunction with the cooperation between the EU and Ukraine with respect to external border controls, asylum, immigration and the prevention and combating of crime. The European Commission gave a positive assessment of the cooperation in December 2015, confi rming that Ukraine successfully met all benchmarks under the Visa Liberalisation Action Plan from 2010. In April 2016 the European Commission proposed to the Council of the European Union and the European Parliament to lift visa requirements for the citizens of Ukraine. The above mentioned amendment does not mean that the citizens of Ukraine will have the right to work in the EU. In accordance with Article 18 of the Association Agreement the mobility of workers is a subject to the legislation in the Member. The Visa Liberalisation will also mean a great challenge for the Polish border and migration administration. The Polish-Ukrainian border section remained by far the busiest section of the EU eastern land border, with an increase of 15.5% during January–June 2015 compared with the first half of 2014.