Pozasakralne funkcje pacierza. Z obserwacji etnografa na pograniczu katolicko-prawosławnym na Grodzieńszczyźnie

Przykładem pozasakralnych funkcji pacierza są jego funkcje społeczne. Znajomość pacierza jest warunkiem przejścia dwóch inicjacji w obrębie grupy: przystąpienia do pierwszej spowiedzi i zawarcia ślubu kościelnego. Warunkiem wejścia do grupy religijnej „swoich” jest przyswojenie sobie pacierza: „kto umie nasz pacierz, należy do naszej grupy”. Zasada „trzymaj się swego pacierza”, tj. wiary, jest warunkiem porządku w wielojęzycznym i wielowyznaniowym świecie pogranicza. Wyjątek ten jest akceptowany przez ogół w sytuacji małżeństwa mieszanego. Zmiana formy językowej pacierza powoduje zmianę tożsamości grupowej jednostki. Człowiek wchodząc przez małżeństwo do nowej dla siebie grupy „swoich”, nie przestaje przestrzegać reguły „trzymaj się swego pacierza”, tyle że jest to już pacierz „nowych swoich”.

Some of non-sacral functions of the daily prayers are their social functions. The knowledge of the prayers is a necessary condition for two types of initiation: one’s first confession and the church wedding ceremony. It is necessary to know the prayers to be admitted to a religious category of one’s familiars: ‘he who knows our prayers, belongs to us’. The principle of ‘sticking to one’s prayers’, i.e. to faith, is a condition for maintaing order in a multilingual and multireligious borderland world. This status quo is also accepted by the majority in mixed marriages. A change in the linguistic form of the prayers means inclusion in a different group. By marrying and entering a new group of one’s familiars, one does not cease to follow the rule of ‘sticking to one’s prayers’; the prayers, however, are those of the ‘new familiars’.