Wykorzystanie metod statystycznych w identyfikacji chemizmu wód podziemnych na przykładzie województwa małopolskiego

W pracy zaprezentowano zastosowanie wybranych metod wnioskowania statystycznego, stosowanych w badaniach hydrogeochemicznych. Metody statystyczne zostały zastosowane w celu wstępnej identyfikacji procesów formowania składu chemicznego wód podziemnych w obszarze woj. małopolskiego. Jako rezultat zastosowania analizy skupień otrzymano trzy grupy (skupienia) czynników kształtujących skład chemiczny wód podziemnych (rys. 2). W wyniku analizy czynnikowej wyróżniono zbiory trzech czynników (rys. 3, tab. 1). Wszystkie zastosowane metody okazały się wrażliwe na występowanie anomalii hydrogeochemicznych. Z tego względu, w przypadku analizy skupień, niemożliwe było dokonanie w pełni poprawnego opisu chemizmu wód podziemnych w obszarze badań. Najlepsze rezultaty osiągnięto przy zastosowaniu analizy czynnikowej, ale i ta metoda jest wrażliwa na występowanie „przypadków odstających”. Zastosowane metody statystyczne okazały się pomocne, jednakże interpretacja uzyskanych rezultatów, szczególnie dla zróżnicowanych danych, jest utrudniona.

The aplication of selected methods of the hydrogeochemical statistical analysis is presented in the paper. Statistical methods were applied to initially identify of the formation processes of water chemical composition of groundwater within the Lesser Poland Voivodeship area. As results of the cluster analysis three clusters’ set of forming the chemical composition of groundwater’s was distinguished (fig. 2). A set of three factors forming the chemical composition of groundwaters was distinguished as a result of the factor analysis (fig. 3, tab. 1). All statistical methods used were found out to be susceptible upon hydrogeochemical anomaly. Taking into account the observed susceptible of cluster analysis its application makes it impossible to describe enough correctly the formation of the chemical composition of groundwaters within the study area. Using the factor analysis attained the best results but this method is also susceptible upon anomaly cases. The statistical methods used were found out as helpful. However, the interpretation of research results without the additionally factors is intractable, especially for the case of hydrogeochemical anomaly.