Wykonanie zastępcze jako środek ochrony bezpieczeństwa obywateli i zabytków nieruchomych przed zniszczeniem

Funkcjonowanie społeczeństwa w ramach organizacji państwowej wiąże się z wieloma obowiązkami i ograniczeniami, które są konsekwencją uwzględniania przez władze publiczne różnych wartości. Należą do nich: zapewnienie ochrony własności prywatnej, której przedmiotem są obiekty zabytkowe, bezpieczeństwo fizyczne wszystkich, którzy przebywają na terytorium państwa, oraz strzeżenie dziedzictwa narodowego, którego częścią są zabytki nieruchome. Nie zawsze zabytki te są odpowiednio zabezpieczone przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, co stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i dla bezpieczeństwa kulturowego. Wzgląd na ochronę tych wartości uzasadnia wkroczenie państwa w prawo własności w przypadku zagrożenia zabytków nieruchomych zniszczeniem lub uszkodzeniem, czemu służy instytucja wykonania zastępczego. Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy przeprowadzenie niezbędnych prac konserwatorskich i robót budowlanych w ramach wykonania zastępczego jest skutecznym środkiem ochrony zabytków nieruchomych w kontekście obowiązku zapewnienia przez państwo bezpieczeństwa obywateli i strzeżenia dziedzictwa narodowego.

A society’s healthy functioning within the framework of a State organization involves multiple obligations and limitations, which are a consequence of the public authorities’ consideration of various values. These include ensuring the protection of private property. In the context of immovable monuments, the physical safety of all who reside in the State’s territory, and guarding the national heritage, are all significant. These monuments are not always adequately protected from destruction or damage, which poses a threat to human safety and cultural security. Consideration of the protection of these values justifies the State’s encroachment on the right to private property when immovable monuments are threatened with destruction or damage, which is served by the institution of substitute execution. The purpose of the article is to try to answer the question of whether carrying out necessary conservation works and construction works under substitute execution is an effective means of protecting immovable monuments in the context of the State exercising its obligations to ensure the safety of citizens and guarding national heritage.