Biblioteka bazylianów w Białej Podlaskiej

The Basilian monastery in Biała Podlaska was founded in 1690 by Katarzyna Radziwiłłowa, née Sobieska. The monks from the above-mentioned monastery were obliged to raise the level of the religious life of the people who lived in the Radziwiłł family’s lands in Biała Podlaska. The monks, who conducted pastoral and missionary work, preached sermons and looked after pilgrims, and used the monastic library, including the collections of sermons, theological, historical, medical and art history books, dictionaries and prints popularizing Marian cult, as well as occasional panegyrics commemorating events related to the Radziwiłł family. The books kept in the library were bought by monks and donated by the founders, the priests of the Latin rite and Basilian monks working in Biała Podlaska and other places. The surviving collection of the library in Biała Podlaska shows the extensive contacts and interests of the monks. The monastic library had the books published in a number of publishing houses in Poland and Western Europe. The books were bought by the monks who studied in Rome, on their way back to Poland. The surviving collection of the Basilian library in Biała is evidence of the users’ high intellectual culture and their openness to inspirations from different intellectual backgrounds. The analysis of the collection confirms the great role of the congregation as a liaison between Latin and Byzantine cultures. Using knowledge in pastoral work contributed to the adaptation of the ideas included in the books to the level of the reader, who is often excluded from the circles of the writing culture. The Basilian book collections were an essential tool for establishing new boundaries between cultures.

Bazyliański klasztor w Białej Podlaskiej został ufundowany w 1690 roku przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłową. Zakonnicy z bialskiego klasztoru zostali zobowiązania do podniesienia poziomu życia religijnego poddanych w bialskich dobrach Radziwiłłów poprzez działalność misyjną. Wsparciem dla pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej, misyjnej, obsługi pielgrzymów była biblioteka klasztorna gromadząca zbiory kazań oraz książki o tematyce teologicznej, historycznej, medycznej, z zakresu historii sztuki, słowniki, druki popularyzujące kult maryjny oraz okolicznościowe panegiryki upamiętniające wydarzenia związane z rodem Radziwiłłów. Książki do biblioteki były kupowane przez zakonników oraz przekazywane jako dary od fundatorów, duchownych obrządku łacińskiego oraz zakonników pracujących w bialskiej lub innych placówkach bazyliańskich. Zachowana część zasobu bialskiej biblioteki wskazuje na rozległe kontakty i zainteresowania zakonników. W klasztornym księgozbiorze znajdowały się książki opublikowane w wielu krajowych ośrodkach wydawniczych i typografiach kilkudziesięciu miast Europy Zachodniej. Książki były kupowane przez zakonników studiujących w rzymskich placówkach oświatowych, w drodze powrotnej do kraju zaopatrujących się w tamtejszych księgarniach. Zachowana część księgozbioru klasztoru bazylianów w Białej jest świadectwem wysokiej kultury intelektualnej jego użytkowników i otwartości na inspiracje z różnych środowisk intelektualnych. Analiza księgozbioru potwierdza ogromną rolę zgromadzenia jako pośredników pomiędzy kulturą łacińskiego i bizantyjskiego kręgu kulturowego. Wykorzystanie wiedzy w pracy duszpasterskiej przyczyniało się do przetwarzania idei zawartych w książkach do poziomu odbiorcy często wykluczonego z kręgów kultury piśmienniczej. Księgozbiory bazyliańskie były istotnym narzędziem do wytyczania nowych granic kręgów kulturowych.