Otwarcie zasobow wiedzy jako czynnik dynamizujacy rozwój cywilizacyjny

Otwarcie zasobów wiedzy, określane angielskim terminem Open Access, jest nową metodą rozpowszechniania wyników badań naukowych, zasadniczo odmienną od panujących do tej pory metod ich dystrybucji za pomocą drukowanych czasopism naukowych, które są kosztowne i przez to nie zawsze dostępne dla wszystkich potrzebujących tej wiedzy. Open Access jest także przeciwieństwem metod utajniania wiedzy poprzez chronienie określonych wyników badań naukowych za pomocą patentów. Otwarcie zasobów wiedzy ma zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników. Obie strony mają sporo rzeczowych argumentów i dlatego spór jest długi i zajadły. Przedstawiany artykuł nie ma na celu polemiki z przeciwnikami modelu otwartego dostępu do wiedzy, ale dostarcza argumentów popierających stanowisko zwolenników takiego rozwiązania. Te argumenty zostały zaczerpnięte z dwóch obszarów. Po pierwsze przytoczono argument ekonomiczny. Większość badań naukowych jest obecnie finansowana z pieniędzy publicznych, zatem społeczeństwo ma prawo do wyników tych badań. A skoro dostęp do wyników badań należy się całemu społeczeństwu, to jedynym sposobem praktycznej realizacji tego prawa jest udostępnianie wyników badań w modelu Open Access. Drugi argument wiąże się z tytułem pracy. Rozwój cywilizacji warunkowany jest rozwojem badań naukowych, a rozwój badań zależy od sprawności komunikacji wewnątrz społeczności uczonych. Każdy wynik naukowy dopiero wtedy jest wartościowy, gdy zostanie opublikowany i będzie zweryfikowany przez innych badaczy. Open Access przyspiesza obieg informacji naukowej i sprzyja rozwojowi cywilizacji, dlatego może być oceniany pozytywnie.

Open Access is new method of scientific results distribution, based on free access to newest and most valuables papers. Thanks to such method of “scientific broadcasting” newest and most valuable scientific results become available for everybody. This new idea, definitely different from previously used model considering very limited papers distribution by expensive journals or even hiding of information and building “wall of patents” preventing unauthorized use, has enthusiastic supporters, but also declared opponents. Paper presents some arguments of both sides, but main goal is related to arguments given by supporters. Such arguments are connected with three two of evaluations. First field is economic one. Scientific research are very cost-consuming and expensive. Somebody must pay for it. Up-to-day in most countries around the world financing of scientific research is based on public funds. It means, that whole society, all taxpayers are “sponsors” of scientific discoveries. Taking into account general rule “who pay for something become owner of it” we must admit that most scientific results are property of the society. The only method for making scientific discoveries available to the whole society today is publishing it on the Open Access base. Next argument is related to title of the paper. Civilization development is based on the permanent and mutual interactions between scientists. Every scientific result can be accepted and used if and only if it is published and proved by other researchers. Open Access is the best method for acceleration of such process of scientific results exchange and scientific community internal communication. Therefore, if progress in science and development of civilization can be assessed as good thing, we must also evaluate Open Access as a good thing.