Inkluzja społeczna kobiet i dzieci z niepełnosprawnościami a konflikt zbrojny

Z punktu widzenia prawa międzynarodowego ochrona osób szczególnie wrażliwych – kobiet i dzieci – z niepełnosprawnościami w sytuacji konfliktu zbrojnego jest regulowana w niewielkim zakresie. Tylko niektóre z dokumentów międzynarodowego prawa humanitarnego oraz międzynarodowego prawa praw człowieka wskazują na szczególne potrzeby kobiet i dzieci z niepełnosprawnościami w konflikcie zbrojnym lub w związku z nim. Celem niniejszego opracowania jest identyfikacja problemów związanych z inkluzją społeczną kobiet i dzieci z niepełnosprawnościami w kontekście konfliktu zbrojnego oraz wskazanie na działania podejmowane w tym zakresie przede wszystkim przez organizacje międzynarodowe. Punktem wyjścia jest także wskazanie na pojęcie grup/osób wrażliwych, następnie analiza norm prawnych, problemów związanych ze skutkami konfliktów zbrojnych dla osób z niepełnosprawnościami, w tym głownie kobiet i dzieci, oraz przegląd niektórych działań inkluzyjnych. W przypadku tak sformułowanego tematu opracowania należy wskazać na trzy podstawowe problemy zarówno prawne, jak i praktyczne: sytuację kobiet i dzieci z niepełnosprawnościami w konflikcie zbrojnym, niepełnosprawność fizyczną i mentalną jako skutek nie tylko przebiegu konfliktu, lecz także popełnionych wobec tych osób zbrodni, oraz niepełnosprawność jako wynik zarówno samego konfliktu, jak i sytuacji pokonfliktowej. W dalszej kolejności należy przyjrzeć się niektórym działaniom na rzecz wskazanych grup, których celem jest m.in. inkluzja społeczna. Wskazuje się, że w pierwszej kolejności ważne jest opracowanie polityki uwzględniającej w praktyce zarówno kwestie niepełnosprawności, jak i płci. Należy także wspierać personel pomocowy w identyfikowaniu umiejętności i zdolności w pracy z niepełnosprawnymi kobietami i dziećmi. Konieczne jest również prowadzenie działań wzmacniających relacje rówieśnicze. Z kolei ustalenie celów dotyczących włączenia do istniejących programów, w tym programów gospodarczych, ma przyczyniać się do likwidacji barier i do dalszych działań inkluzyjnych. Realizacja wszelkich programów jest oczywiście utrudniona w czasie samego konfliktu zbrojnego, a po jego zakończeniu napotyka trudności finansowe i organizacyjne. Dlatego konieczna jest współpracą na szczeblu zarówno lokalnym, jak i globalnym, pomiędzy państwami i organizacjami międzynarodowymi

From the perspective of international law, the protection of vulnerable persons, women and children with disabilities, in situations of armed conflict is poorly regulated. Only some documents of international humanitarian law and international human rights law indicate the specific needs of women and children with disabilities in or in relation to armed conflict. The aim of this paper is to identify the problems of social inclusion of women and children with disabilities in the context of armed conflict and to point to the actions taken in this regard primarily by international organisations. The starting point is an indication of the concept of vulnerable groups/persons, followed by an analysis of legal norms and problems related to the effects of armed conflict on persons with disabilities, mainly women and children,and an overview of some inclusion activities. With the topic of the study formulated in this way, it is necessary to point to three to basic problems, both legal and practical: the situation of women and children with disabilities in armed conflict, physical and mental disabilities as a result not only of the course of the conflict, but also of the crimes committed against these persons, and disabilities as a result not only of the conflict itself, but also of the post-conflict situation. Next, it is necessary to look at some measures intended for the benefit of these groups, which aim, among other things, to foster social inclusion. It is pointed out that first and foremost it is important that authorities develop policies that address both disability and gender issues in practice. Support staff should also be aided in identifying skills and competences in working with women and children with disabilities. It is also necessary to carry out activities that strengthen peer relationships. In turn, setting targets for inclusion in existing programmes, including economic programmes, is expected to contribute to the removal of barriers and to further inclusion efforts. The implementation of any programmes is of course difficult during the armed conflict itself and afterwards faces both financial and organisational difficulties. Therefore, cooperation at the local and global level alike, between states and international organisations, is necessary.