Edukacja wobec wykluczenia : rzecz o niewykorzystanych możliwościach, potrzebach i powinnościach

"Marginalizacja i wykluczenie to kategorie społeczne funkcjonujące w mniej lub bardziej bezpośrednim związku ze światem oddziaływań pedagogicznych. Wskazują na to studia teoretyczne i eksploracje empiryczne prowadzone m.in. przez Helenę Radlińską, Ryszarda Wroczyńskiego, Stanisława Kowalskiego, Mikołaja Kozakiewicza, Zbigniewa Kwiecińskiego, Stanisława Kawulę, Mirosława J. Szymańskiego, Ryszarda Borowicza, Tadeusza Pilcha, Jerzego Nikitorowicza, Tadeusza Lewowickiego. Związki między zjawiskami marginalizacji, wykluczenia i edukacją istnieją. „Szkoła – pisze Dorota Pankowska – zamiast promować tendencje emancypacyjne ludzi, utrwala wzór tradycyjnej kultury klas dominujących, skazując tym samym klasy o niższym statusie na dostosowanie się do istniejącego porządku społeczno-kulturowego”. […] (fragm.)

In the context of current problems of the world, some deficiencies, needs, as well as obligations of education are indicated in the field of counteracting, limiting, struggling against social, educational and cultural exclusion. The author focuses on the task fulfilled by education: understanding life problems of individuals and groups, sensitizing to these problems, understanding the relation between a human and the environment of life; creating theories which enable the explanation of the occurring phenomena and processes, helping people who need support in various situations in life. What the author notices os that - without the authentic engagement of all subkects directly and indirectly acring in the field of school activities - the undertakings aimed at social reintegration do not always bring the desired effects.