Chaos polskiej przestrzeni i Sir Roger Scruton

Sir Roger Scruton nie aprobował zmian w przestrzeni miast, które zapoczątkowane zostały w XX wieku przez modernizm. W swych pismach z zakresu estetyki, w publicystyce i działalności społecznej konsekwentnie upominał się o przywrócenie „prawdziwego” miasta, w którym decyduje wspólnota mieszkańców. Celem tekstu jest prześledzenie jego argumentacji i wykorzystanie jej do wyjaśnienia chaosu przestrzennego w Polsce. Z wielowątkowej twórczości Scrutona ograniczyłem się do trzech elementów związanych z krytyką modernizmu, rolą architekta i problemem tożsamości miasta i jego mieszkańców. Miało to doprowadzić do pokazania konserwatywnej recepty na odmianę sytuacji w mieście. Polega ona na oddaniu miasta wspólnocie mieszkańców, odbudowie przestrzeni publicznej (traktowanej jako dobro wspólne) i upomnienie się o pewne normy, które w interesie wspólnoty ograniczą leseferystyczne podejście do przestrzeni – to zasadnicze kwestie, których realizacja może wpłynąć na odmianę polskiej przestrzeni.

Sir Roger Scruton disapproved of the changes to urban space initiated by modernism in the 20th century. In his writings on aesthetics, his journalism, and his social activism, he consistently argued for restoring the ‘real’ city, in which the community of inhabitants decides. This text aims to trace Scruton’s argument and use it to explain the spatial chaos in Poland. From Scruton’s multi-faceted work, I limited myself to three elements related to the critique of modernism, the architect’srole and the problem of the city’s identity and its inhabitants. This was to show a conservative way to change the situation in the city. This conservative remedial programme consists of giving the city back to the community of inhabitants, rebuilding public space (treated as a common good) and insisting on certain norms which, in the interest of the community, will limit the laissez-faire approach to space, are fundamental issues whose implementation can influence the variation of Polish space.