Stan odżywienia i wybrane czynniki ryzyka miażdżycy u młodych osób dorosłych a ich masa urodzeniowa

Barker’s thrifty phenotype hypothesis suggests a relationship between low birth weight and obesity, type 2 diabetes mellitus and atherosclerosis in later life. Aim: The aim of the study was to assess the nutritional status and the incidence of selected atherosclerotic risk factors among people in their third decade of life in relation to their birth weight and term of delivery. Material and methods: A total of 119 subjects aged between 19 and 29 years were classified into the following groups: born prematurely (group I – 38 subjects), born at term, but with low birth weight (group II – 39 subjects), and born at term with normal birth weight (group C – 42 subjects) as well as into groups with birth weight <10th percentile and ≥10th percentile for gestational age. We analysed sociodemographic data on health behaviours and the health status of both participants and their parents. Body weight and height, waist and hip circumferences as well as blood pressure were measured. Additionally, body composition was estimated by bioelectrical impedance analysis. Glucose, cholesterol and triglyceride levels were determined using strip tests. Results: Significantly higher mean levels of cholesterol, a significantly higher prevalence of increased cholesterol and a non-significant increase in the prevalence of obesity, including abdominal obesity, were found in group I compared to other groups. A non-significant increase in the prevalence of abdominal obesity and a higher proportion of adipose tissue compared to controls as well as significantly the lowest prevalence of hypercholesterolaemia were observed on group II. A positive correlation was observed between the body mass index in those born prematurely and the body mass index of their mothers. Among the independent variables affecting the number of atherosclerotic risk factors, the importance of premature birth, age and excessive parental nutritional status was confirmed. Conclusions: 1) Premature birth increases the risk of elevated serum cholesterol levels in the third decade of life. 2) Premature birth and intrauterine growth restriction do not increase the risk of obesity in the third decade of life. 3) Premature birth, increasing age and excessive parental nutritional status have an impact on the number of atherosclerotic risk factors in the third decade of life.

Hipoteza Barkera, dotycząca „oszczędnego fenotypu”, sugeruje istnienie związku między małą urodzeniową masą ciała a rozwojem otyłości, cukrzycy typu 2 i miażdżycy w przyszłości. Cel pracy: Ocena stanu odżywienia i częstości występowania wybranych czynników zagrożenia miażdżycą u osób w trzeciej dekadzie życia, w odniesieniu do ich masy urodzeniowej i terminu porodu. Materiał i metody: 119 osób w wieku 19–29 lat podzielono na grupy: urodzonych przedwcześnie (grupa I – 38 osób), urodzonych o czasie, z małą masą ciała (grupa II – 39 osób) i urodzonych o czasie, z prawidłową masą ciała (grupa K – 42 osoby) oraz na grupy urodzonych z masą ciała <10. i ≥10. centyla w stosunku do wieku ciążowego. Przeanalizowano dane demograficzno-społeczne dotyczące zachowań zdrowotnych, stanu zdrowia badanych oraz ich rodziców. Dokonano pomiarów masy i wysokości ciała, obwodów talii i bioder, wysokości ciśnienia tętniczego oraz – metodą impedancji bioelektrycznej – składu masy ciała. Oznaczono stężenia glukozy, cholesterolu i triglicerydów metodą testów paskowych. Wyniki: W grupie I, w porównaniu z pozostałymi grupami, stwierdzono istotnie wyższe średnie stężenie cholesterolu i znamiennie częstsze występowanie podwyższonych stężeń cholesterolu oraz nieznamiennie częstsze występowanie otyłości, w tym brzusznej. W grupie II odnotowano nieznamiennie częstsze występowanie otyłości brzusznej i zwiększonego odsetka tkanki tłuszczowej w porównaniu z grupą kontrolną oraz znamiennie najrzadsze występowanie hipercholesterolemii. Zaobserwowano dodatnią korelację wartości wskaźnika masy ciała urodzonych przedwcześnie i wskaźnika masy ciała ich matek. Wśród zespołu zmiennych niezależnych wpływających na liczbę czynników ryzyka miażdżycy potwierdzono istotne znaczenie urodzenia się przedwcześnie, wieku oraz nadmiernego stanu odżywienia rodziców. Wnioski: 1) Urodzenie się przedwczesne zwiększa ryzyko wystąpienia podwyższonych stężeń cholesterolu we krwi w trzeciej dekadzie życia. 2) Urodzenie się przedwczesne lub z hipotrofią wewnątrzmaciczną nie zwiększa ryzyka wystąpienia otyłości w trzeciej dekadzie życia. 3) Na liczbę czynników ryzyka miażdżycy pojawiających się u osób w trzeciej dekadzie życia wpływają przedwczesne urodzenie się, wzrastający wiek oraz nadmierny stan odżywienia rodziców.