Wykorzystanie aspektów konstruktywizmu w kształtowaniu świadomości ekologicznej

W dzisiejszych czasach pedagogiczne aspekty kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa to temat bardzo istotny w kontekście negatywnych zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym i rosnącej wciąż antropopresji. Ale jest to zagadnienie bardzo obszerne, które trzeba rozpatrywać wieloaspektowo, z punktu widzenia wielu dziedzin naukowych – między innymi również pedagogiki, psychologii, socjologii, filozofii – na bazie nauk przyrodniczych. Zawsze w podejmowanych przedsięwzięciach warto uwzględnić, jako priorytetowy wątek, edukację formalną i nieformalną całego społeczeństwa, a nie tylko dzieci i młodzieży, ponieważ to dorośli zarządzają środowiskiem. Należy również pamiętać, że wiedza to nie tylko fakty, zasady i teorie wywodzące się z obserwacji zjawisk i wydarzeń, lecz także umiejętność racjonalnego wykorzystania i interpretacji tych informacji w życiu codziennym. Dlatego, wykorzystując założenia pedagogiki konstruktywistycznej, można wzbogacić ofertę działań służących kształtowaniu świadomości ekologicznej całego społeczeństwa. Artykuł prezentuje wybrane założenia pedagogiki konstruktywistycznej i możliwości wdrażania jej podczas kształtowania prawidłowych postaw wobec przyrody. Ponieważ warto ciągle poszukiwać odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kształtować świadomość ekologiczną, aby stopniowo zmniejszać nastawienie ludzi na „mieć”, a zwiększać na „być”. Docenienie wartości przyrody ma również istotne znaczenie dla urzeczywistnienia idei zrównoważonego rozwoju, która jest jedyną nadzieją na „lepsze jutro”. Obecnie szczególnym wyznacznikiem ochrony środowiska są podejmowane konkretne działania związane z szeroko rozumianą relacją: człowiek – kultura – natura. Współzależności uwarunkowane są jednak czynnikami wpływu kulturowego na środowisko oraz wpływu środowiska na preferowane wartości.

Nowadays, the pedagogical aspects of shaping ecological awareness in society are a very important topic in the context of negative changes taking place in the natural environment, and the constantly growing anthropo-pressure. However, it is a very broad issue that needs to be considered in many ways, from the point of view of many scientific fields, including pedagogy, psychology, sociology, and philosophy, based on the natural sciences. It is always worth considering as a priority, the formal and informal education of the whole society, and not only children and adolescents, because it is adults who manage the environment. It should also be remembered that knowledge is not only facts, principles, and theories, derived from the observation of phenomena and events, but also the ability to rationally use and interpret this information in everyday life. Therefore, using the assumptions of constructivist pedagogy, it is possible to enrich the offer of activities aimed at shaping the ecological awareness of the entire society. The article presents selected assumptions of constructivist pedagogy, and the possibility of implementing it, while shaping correct attitudes towards nature.  It is constantly worth looking for an answer to the question of how to shape ecological awareness, in order to gradually reduce people's attitude to “have” and increase the attitude of “to be”. The appreciation of the value of nature is also essential for the realisation of the idea of sustainable development, which is the only hope for a “better tomorrow”. Currently, a specific determinant of environmental protection are specific activities related to the broadly understood relationship of man - culture - nature. However, the interdependencies are conditioned by factors of cultural influence on the environment, and the influence of the environment on the preferred values.