System edukacji a potencjał modernizacyjny społeczeństwa

W artykule przedstawiono wzajemne relacje między systemem edukacji a społeczeństwem i gospodarką, a zwłaszcza istotny wpływ tego systemu na procesy modernizacyjne. Przytoczone dane statystyczne wyraźnie pokazują, iż system kształcenia realnego socjalizmu sprawił, że społeczeństwo polskie charakteryzuje niski potencjał modernizacyjny - zarówno w wymiarze obiektywnym, tj. poziomu wykształcenia (około 70% Polaków ma najwyżej wykształcenie zasadnicze zawodowe), jak i wymiarze subiektywnym (osoby o niskim poziomie wykształcenia są z reguły przeciwnikami zmian społeczno-gospodarczych). Ponadto opisany przykład Polski wskazuje na brak jasno określonej polityki edukacyjnej państwa oraz niedocenianie roli systemu kształcenia w procesie transformacji (tj. po roku 1989) zarówno z punktu widzenia kształtowania struktury społecznej, jak i możliwości zwiększenia potencjału modernizacyjnego społeczeństwa.

The article describes the relationships between the education system and the society and the economy, especially the impact of this system on modernising processes. The statistical data cited clearly show that the education system of real socialism provided Polish society with a low modernising potential both in objective terms, i.e. level of education (around 70% of Poles have at most basic vocational education), and in subjective terms (as a rule persons with a low level of education are opposed to social and economic changes). Besides, the example of Poland shows the lack of a clearly defined educational policy of the State and failure to appreciate the role of education in the transformation process (i.e. after 1989) both from the standpoint of shaping the social structure and the possibility of increasing the modernising potential of the society.