Roman denarii in the Bogaczewo and Sudovian cultures

Since the majority of coins found on the territory of the Bogaczewo and Sudovian cultures are sestertii, the bulk of silver coins sum up to only a few percent of all coin finds. They have been discovered mainly on the cemetries (in graves and as surface finds) and in hoards. They have been scarcely found in settlements. Grave finds yielded silver coins, just like sestertii, along with other artefacts charactersitic for late Roman period. The fact that all these silver coins and sestertii are dated to 1st to 2nd century A.D. suggests that they could have come simultanously. Silver coins have appeared both in homogenous hoards and together with copper-alloy coins, as in the case of Scandava and other collective finds. The bulk of silver coins from collective finds is also similar to the bulk of copper-alloy coins: the oldest coins are dated to Vespasian’s reign and the majority of coins are dated to the Antonines period. Denarii appeared in the West Balts circle as a result of the contacts between the Balt tribes and the representatives of German tribes from the Wielbark culture. We should also consider another direction of the influx of denarii to the Bogaczewo and Sudovian cultures, i.e. through Sambia, where they could have come from Scandinavia (2 maps, 3 tables, 6 diagrams).

Denary oraz inne monety srebrne należą do rzadkości wśród znalezisk z terenów kultury bogaczewskiej i sudowskiej. Wśród przeważającej masy sesterców stanowią niewielki procent wszystkich znalezisk. Znajdowane były przede wszystkim na cmentarzyskach (w grobach oraz luźno na powierzchni) i skarbach. Sporadycznie występowały na terenie osad. W znaleziskach grobowych występują, podobnie jak sesterce, wraz z zabytkami typowymi dla późnego okresu wpływów rzymskich. Są to również najczęściej monety bite w I i II wieku po Chr., co sugeruje, że napłynęły w tym samym czasie, co monety brązowe. W znaleziskach gromadnych mogą występować wraz z monetami brązowymi (np. depozyt ze Skandawy) lub w skarbach jednorodnych. W tym przypadku pula monet srebrnych również pokrywa się z pulą monet brązowych — przeważają tu monety bite za panowania dynastii Antoninów, a najstarsze emitowane były za panowania Wespazjana. Przyczyną występowania denarów w kręgu zachodniobałtyjskim były najprawdopodobniej kontakty plemion zachodniobałtyjskich z germańskimi sąsiadami — przedstawicielami kultury wielbarskiej. Pod uwagę należy również wziąć możliwość, że napływ monet srebrnych na tereny kultury bogaczewskiej i sudowskiej mógł odbywać się za pośrednictwem Sambii, gdzie denary napłynąć mogły ze Skandynawii.