Polowania duchownych w świetle średniowiecznych ksiąg pokutnych

Księgi pokutne, które powstały w epoce późnej starożytności chrześcijańskiej i wczesnego średniowiecza są świadectwem kształtowania się praktyki pokutnej w Kościele. Miały one służyć pomocą spowiednikom, zwłaszcza w zakresie ujednolicenia nakładania pokuty. Celem artykułu, jest udzielenie odpowiedzi, patrząc przez pryzmat ksiąg pokutnych, czy postawa Kościoła wobec łowiectwa była zawsze pozytywna, a zwłaszcza czy w taki sam sposób traktowano osoby świeckie, jak i duchowne? Analiza penitencjałów ukazuje, że w średniowieczu osoby duchowne zarówno diakonii, prezbiterzy, a według niektórych ksiąg pokutnych także i biskupi nie powinni brać udziału w polowaniach, zwłaszcza w celach rozrywkowych. Nie znajdujemy natomiast tekstów, które świadczyłyby o tym, że osoby świeckie nie mogą lub nie powinny brać udziału w polowaniach. Z przedmiotowych ksiąg wynika również, że pokuta za udział w polowaniach dla duchownych była surowa, jeśli porównamy ją do innych pokut, wymierzanych za poważne przewinienia. Obowiązujący Kodeks Prawa Kanonicznego nie przewiduje zakazu, aby duchowni nie mogli brać udziału w polowaniach, czy też otaczać troską myśliwych.

The handbooks of penance written during the Late Ancient Christianity and the Early Middle Ages are the evidence of the formation of the penitential practices in the Church. They were meant to help confessors, especially in regard to the unification of how penance was imposed. This article aims to answer the question of whether, in the light of the handbooks of penance, the stance of the Church towards hunting was always positive, and whether the laity were treated in the same way as the clergy. The analysis of the handbooks of penance reveals that in the Middle Ages the members of the clergy, both deacons and priests, and, according to some sources, also bishops, were not supposed to take part in hunting, especially for entertainment. However, we do not find texts which suggest that laymen would not participate or were not allowed to participate in hunting. The said handbooks also indicate that penance for the clergy for participating in hunting activities was severe in comparison to the one imposed for serious wrongdoings. Today, the Code of the Canon Law does not prohibit clergymen from hunting or showing care towards hunters.