„Oswajanie czasu” w Le Passe Temps Michała Tailleventa (XV wiek)

Poemat Le Passe-Temps Michała Tailleventa wpisuje się w ważny nurt twórczości poetyckiej późnego średniowiecza, koncentrujący się na temacie upływu czasu postrzeganego z perspektywy konfrontującej się z nim jednostki. Pytania, na jakie niniejszy artykuł próbuje dać odpowiedź, brzmią: W jaki sposób Michał Taillevent przedstawia problem upływu czasu? Czy uświadomienie sobie tego procesu stanowi, według poety, wartość stałą w ludzkim życiu, czy też sposób postrzegania czasu ewoluuje w miarę starzenia się człowieka? Czy poemat Le Passe Temps proponuje jakąś drogę uchronienia się przed całkowitym załamaniem w obliczu własnego przemijania? Eponimiczny czas objawia w utworze ciekawe funkcje i oblicza. W artykule najpierw omówiony został obiektywny wymiar czasu, potraktowanego jako przedmiot obserwacji piszącego o nim poety, a następnie wymiar subiektywny, w którym wyodrębniony został nie tylko czas miniony i czas antycypowany, ale także czas nieuświadomiony i czas uświadomiony, wreszcie czas wykorzystany dobrze i czas zmarnowany. Poemat Tailleventa proponuje także różne sposoby stawienia czoła nieuchronnemu procesowi przemijania, pośród których szczególnie skutecznym i zalecanym remedium byłby literacki akt twórczy.

Poem Le Passe Temps by Michault Taillevent entered the important movement of poetic output of Late Middle Ages, focusing on the theme of time elapse, as seen from the perspective of a confronting it individual. This paper tries to answer the following questions: in what way does Michault Taillevent articulate the idea of passing of time? Is, according to the author, the appreciation of that process a longstanding value in human life, or does the perception of time evolve with advancing years? Does Passe Temps poem offer any way of protecting against a total breakdown in the view of passing of somebody’s life? Eponymous time reveals intriguing functions and countenances in the work. The paper starts with talking over the objective dimension of time taken as an object under observation of the writing about it poet, and then come the subjective descriptions that distinguish the past and anticipated time, as well as, realised and beyond realisation periods, and finally, well used and wasted time. The poem by Taillevent, puts also forward different ways of standing up to inevitable process of passing, where especially effective and recommended remedy would be a literary work.