Urząd wikariusza parafialnego. Współpraca i autonomia w posługiwaniu duszpasterskim

Urząd wikariusza parafialnego, który przeszedł długą ewolucję w Kościele, nie może być postrzegany jako wykonywanie doraźnych zadań zleconych przez proboszcza. Posługa wikariusza parafialnego nie jest też określana, jak w Kodeksie z 1917 roku, za pomocą pięciu różnych kategorii: wikariusz aktualny, zarządca, zastępca, pomocnik, współpracownik. Obecne prawo – inspirowane Soborem Watykańskim II – uznaje natomiast wikariusza za autentycznego współpracownika proboszcza i uczestnika jego troski, który jest ustanowiony do tej posługi przez biskupa diecezjalnego, aby – na zasadzie braterskiego współdziałania – sprawował pod władzą proboszcza dzieło nie tylko o charakterze duszpasterskim, ale i pasterskim (por. kan. 545 § 1 KPK/83). Obowiązki i uprawnienia wikariusza parafialnego, oprócz tych kodeksowych przyznających mu w określonych sytuacjach nawet uprawnienia do zastępowania proboszcza, zostały bardziej szczegółowo określone przez prawo partykularne. Dla lepszego zrozumienia zależności pomiędzy współpracą i autonomią wikariusza parafialnego w posługiwaniu duszpasterskim należy posłużyć się postanowieniami synodów diecezjalnych, które uwzględniając specyfikę konkretnych parafii i diecezji, określiły właściwe miejsce wikariusza parafialnego. Sprawuje on swoje posługiwanie z mandatu biskupa diecezjalnego, ale pod władzą proboszcza, z którym winien uzgadniać wszystkie plany i zamierzenia. Jako współbrat proboszcza w trosce o parafię, otrzymał on stosowną autonomię, która nie tylko pozwoli uczynić jego posługę bardziej owocną, ale i przygotowuje go do podjęcia w przyszłości samodzielnych zadań pasterskich.

The parochial vicar office, which has undergone a long evolution in the Church, cannot be regarded as performing ad hoc tasks assigned by the parish priest. The ministry of parochial vicar is also not determined, as in the 1917 Code, using five different categories: the current vicar, the administrator, the substitute, the assistant, or the associate. The current law – inspired by the Second Vatican Council – considers the vicar to be an authentic associate pastor and participant in his care, who is organized for this service by the diocesan bishop, – on the principle of fraternal cooperation – to hold under the authority of the pastor, the work not only of a priestly nature, but pastoral (cf. can. 545 § 1 CPC). The duties and powers of a parochial vicar, except those of the Code conferring on him in certain situations even the power to replace the pastor, have been more specifically defined by the particular law. For a better understanding of the relationship between the cooperation and autonomy of the parochial vicar in the pastoral ministry it is highly advisable to use the provisions of the diocesan synods, which, having taken into consideration the specificity of certain parishes and dioceses, have identified the right place for the parochial vicar. He exercises his ministry with the mandate of the diocesan bishop, but under the authority of the pastor, with whom he should agree all plans and intentions. As a confrere of the pastor in the care of the parish, he has received the appropriate autonomy, which will not only make his ministry more fruitful, but will prepare him for future independent pastoral work.