GIS jako narzędzie badania dostępności przestrzennej transportu zbiorowego

Artykuł ma na celu przybliżenie wybranych możliwości badania dostępności transportu zbiorowego. Spośród wielu jej aspektów skupiono się na badaniu dostępności przestrzennej przy wykorzystaniu zaawansowanych narzędzi Systemów Informacji Przestrzennej (GIS). Dynamiczny rozwój tych technologii w ostatnich latach sprawia, że podmioty odpowiedzialne za transport publiczny mogą łatwiej i szybciej pozyskiwać i przetwarzać informacje niezbędne w procesie zarządzania sieciami transportowymi. Co ważne, z roku na rok dostęp do danych przestrzennych staje się łatwiejszy, a wybór oprogramowania (w tym darmowego) coraz większy. Dodatkowo realizacja postanowień unijnej dyrektywy INSPIRE sprawi, że w przyszłości dane przestrzenne powinny stać się dobrem dostępnym dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. W artykule zaprezentowano najczęściej spotykane w literaturze standardy dostępności przestrzennej przystanków komunikacyjnych oraz trzy najczęściej stosowane metody wyznaczania stref dojścia do nich. Dzięki zastosowaniu GIS wyniki badań na terenie Dzielnicy Bemowo m.st. Warszawy połączono z danymi demograficznymi. Rezultaty analiz nie ograniczają się zatem do prezentacji kartograficznej, ale przede wszystkim umożliwiają precyzyjne określenie liczby budynków i mieszkańców znajdujących się w poszczególnych strefach dostępności. Celem artykułu było także porównanie dokładności i rozbieżności wyników pomiędzy każdą zastosowaną metodą. Okazały się one być na tyle znaczące, że mają bezpośredni wpływ na oceny dostępności transportu.

The paper shows the possible usage of Geographic Information Systems (GIS) in transport analysis. The research focuses on spatial accessibility of public transport. Last years have brought a huge improvement in the accessibility of GIS programs (both commercial and open source). The spatial data has also became broadly used. This article presents the most popular standards of PT accessibility measurement that could be find in the literature. The three GIS-based methods of PT service area calculation have been also detailed described . The next part presents the results of analysis made for Warszawa Bemowo district. Then the findings for the three methods were compared. Differences between them occurred to be very visible and can bring different vision of PT accessibility. The conclusion is also that future researches should consider the precision of each method. The chosen method should be based on the scale of researches.