Zrównoważone modele biznesowe - charakterystyka, kryteria, innowacje

Dotychczasowe podejścia do wdrażania zrównoważonego rozwoju są niewystarczające, aby tworzyć prawdziwie rewolucyjne transformacje organizacji, rynków i społeczeństw. W efekcie stoimy jako ludzkość na progu katastrofy ekologicznej i jej bardzo poważnych konsekwencji społeczno-gospodarczych. W obliczu współczesnych wyzwań zrównoważonego rozwoju potrzeba szybkiej i radykalnej zmiany w podejściu do relacji łączących świat biznesu, zagadnienia społeczne oraz kwestie związane z ochroną środowiska naturalnego. W tym kontekście na uwagę zasługuje koncepcja zrównoważonych modeli biznesowych, która rozszerza dotychczasowe rozumienie roli biznesu w rozwiązywaniu problemów społeczno-ekologicznych. Celem artykułu jest przeanalizowanie bieżącego stanu wiedzy na temat zrównoważonych modeli biznesowych i zaprezentowanie podstawowych pojęć, założeń oraz definicji z tego zakresu. Przyjęta metoda badawcza to analiza i synteza anglojęzycznych źródeł literaturowych. Artykuł jest teoretyczny i ma charakter publikacji przeglądowej. Wskazano w nim miejsce badań nad zrównoważonymi modelami biznesowymi we współczesnych pracach naukowych. Zwrócono uwagę na koncepcję wartości jako element łączący logikę modelu biznesowego i zrównoważonego modelu biznesowego. Przeanalizowano i zaprezentowano różne podejścia do zrównoważonych modeli biznesowych i próby ich zdefiniowania oraz wskazano propozycje kryteriów dla tego typu przedsięwzięć. Podkreślono także rolę innowacji w zrównoważonych modelach biznesowych i przedstawiono ich rodzaje. Na koniec zwrócono uwagę na ewolucję podejścia do zrównoważonych modeli biznesowych, a także możliwy kierunek rozwoju tej koncepcji.

The previous approaches to the implementation of sustainable development are insufficient to create truly revolutionary transformations of organizations, markets and societies. As a result, humanity is on the verge of an ecological catastrophe which will have extremely serious socio-economic consequences. In the face of contemporary challenges of sustainable development, there is a need for a rapid and radical change in the approach of business to people and the natural environment. In this context, the concept of sustainable business models deserves attention, as it extends the existing understanding of the role of business in solving social and environmental problems. The aim of the article is to analyze the current state of knowledge and present the basic concepts, assumptions and definitions of sustainable business models. This is a review paper. The adopted research method is ananalysis and synthesis of English-language literature sources. At the beginning, the article indicates the place of research on sustainable business models in contemporary scientific works. Next, attention is paid to the concept of value as an element combining the logic of a business model and a sustainable business model. In the main part, various approaches and attempts to define sustainable business models and criteria for this type of projects are analyzed and presented. The role and types of innovation in sustainable business models are also presented. Finally, the evolution of the approaches to sustainable business models is considered, as well as the ways in which this concept might develop in the future.