Posoborowe implikacje dotyczące eklezjologii prawa kościelnego w doktrynie polskich kanonistów

W rozważaniach dotyczących eklezjologii Kościoła z punktu widzenia kanonistycznego, ale i również teologicznego, wydaje się słusznym stwierdzić, iż w sposób pełny nie da się wyczerpać definicji Kościoła, ponieważ właśnie w aspekcie niewidzialnym pozostanie on nieuchwytny w ramach badań czysto empirycznych. Dlatego słusznie stwierdzają polscy kanoniści, że prawo kanoniczne powinno badać z własnego punktu widzenia ten porządek, a kanonistyka nie powinna określać się przez relacje do innych nauk, lecz poszukiwać własnych metod prowadzących do celu. Kanoniści stawiali sobie pytanie, w jaki sposób dyrektywy wydawane przez prawodawcę, który kieruje społecznością, mają się do własnego i podstawowego celu Kościoła – zbawienia dusz. Dary chrztu i predyspozycje naturalne mają nadawać dynamizm całej wspólnocie. Wydaje się również słusznym zarzut stawiamy obecnemu Kodeksowi, jakoby prawa wiernych zostały w nim zawarte nieco defensywnie. Rozróżnienie pomiędzy pierwszorzędnym celem prawa regulującym życie społeczne, jak i ostatecznym, czyli zbawieniem, dało odpowiedź. Prawo umożliwia osiągnięcie zbawienia właśnie przez własny porządek, który pośrednio służy temu celowi i ostatecznie ukierunkowuje na cel ostateczny.

In the considerations regarding the ecclesiology of the Church from a canonistic and theological point of view, it seems right to spell out that the definition of the Church cannot be fully met. It is because it will remain elusive in purely empirical research. For this reason Polish canonists rightly consider that canon law should examine from own point of view. While disciple of canon law should not be determined itself in relations to other sciences, but should seek its own methods leading to the goal. The canonists framed the question how directives issued by the legislator who manages the community relate to the Church’s own and fundamental goal – the salvation of souls. Baptism gifts and natural predispositions are to give dynamism to the whole community. The allegation with regard to the 1983 Code of Canon Law that it contains defensive provisions of law seems to be justified. The distinction between the primary purpose of law regulating social life and the ultimate, that is, salvation, gave the answer. The law makes it possible to achieve salvation through our own order, which indirectly serves this purpose and ultimately directs it to the final goal.