Typologia męskiego i kobiecego portretu miniaturowego w elżbietańskiej Anglii

Artykuł zawiera analizę szczegółowych, semantycznych i kompozycyjnych cech miniaturowych angielskich portretów tworzonych w XVI w. Większość z tych dzieł wykazuje się stylistyczną jednolitością, ścisłym przestrzeganiem przez autorów formalnych zasad artystycznych. Porównanie wykazało jednak, iż pomimo ogólnego podobieństwa, wynikającego z ustalonej tradycji i praktyki, wyraźnie są widoczne też różnice w stylistycznym i kompozycyjnym podejściu do portretu. Opierając się na opisie wyjątkowego procesu tworzenia miniatury pozostawionym przez elżbietańskiego artystę N. Hilliarda, można zauważyć techniczne różnice w tworzeniu męskich i kobiecych obrazów. Przytoczone w artykule przykłady wskazują na możliwość zbadania angielskiej miniatury portretowej i jej typologii z pozycji „męskie – kobiece”. Charakterystyczne wyróżniające cechy przejawiają się nie tylko w rysunku i kolorystyce, ale także w stopniu indywidualizacji obrazu portretowego. Program portretu męskiego jest bardziej zróżnicowany semantycznie i świadczy o rosnącym zainteresowaniu indywidualnością u zarania nowożytności.

The article provides the analysis of semantic and compositional features of the XVI century English miniature portraits. Most of these works are characterized by stylistic uniformity, the exact abidance of formal artistic principles by the master. However, some differences in the stylistic and compositional approach to the portrait are clearly visible in addition to the general similarity due to the established tradition and practice. It is possible to note technological differences in the creation of male and female images, based on the unique process of creating miniatures described by the Elizabethan artist N. Hilliard. The article presents examples that show the possibility of studying the English portrait miniature and its typology in terms of “male” and “female.” Characteristic differences are manifested not only in the drawing and color, but also in the degree of individualization of the portrait image. The program of the male portrait is semantically more diverse and indicates a growing interest in individuality at the Early Modern time.