Social Credit System w Chińskiej Republice Ludowej

Jednym z największych zagrożeń i wyzwań dla współczesnych państw jest funkcjonowanie programów masowej inwigilacji i wpływ nowych technologii informacyjnych na ograniczenie prywatności. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie genezy, wizji funkcjonowania oraz krytyki programu Social Credit System (SCS), który powstaje w Chińskiej Republice Ludowej. Głównym problemem badawczym wynikającym z założonego celu była odpowiedź na pytania: czym jest SCS w Chińskiej Republice Ludowej, jaka jest geneza jego powstania oraz na czym polega jego funkcjonowanie? Do rozwiązania problemów badawczych zastosowane zostały następujące metody badawcze: metoda monograficzna, metoda badania dokumentów, metoda analizy i krytyki piśmiennictwa oraz metoda analizy i syntezy. Biorąc pod uwagę wstępnie przeprowadzone badania, autor postawił następującą hipotezę badawczą: SCS należy traktować znacznie szerzej niż tylko program mający na celu masowy nadzór nad chińskim społeczeństwem i powstrzymywanie zagrożeń związanych z separatyzmem, terroryzmem i buntem społecznym (kolorowymi rewolucjami). Jest on jednym z narzędzi budowania społeczeństwa opartego na tradycyjnych chińskich wartościach i tożsamości narodowej: lojalności, harmonii, prawości i uczciwości. Społeczeństwa zdyscyplinowanego, które obok silnej i innowacyjnej gospodarki umożliwi Chinom uzyskanie statusu globalnego mocarstwa, podważając tym samym jednobiegunowy „amerykański porządek międzynarodowy”. Pomimo iż Chiny nie są państwem demokratycznym, powodzenie systemu może przyczynić się do wdrożenia podobnych rozwiązań w innych krajach Azji. Tym samym zasadne wydaje się prowadzenie badań nad SCS. 

Mass surveillance programmes and the impact of new information technologies on privacy restriction are among the greatest threats and challenges faced by modern countries. This article aims to present the origins and functional vision of, and some critical remarks on, the Social Credit System (SCS) under development in the People’s Republic of China. The underlying research issue arising from the assumed objective was to respond to the following questions: What is the SCS developed in the People’s Republic of China? What are its origins? How exactly does it function? The following research methods were used to solve the research queries: the monograph method, the document analysis method, the literature analysis and critique method, and the analysis and synthesis methods. In view of the preliminary investigation, the author formulated the following research hypothesis: the SCS should be viewed in a broader sense than merely as a programme aimed at conducting mass supervision of the Chinese society and preventing threats of separatism, terrorism, and social riot (colour revolutions). It is one of the tools to shape a society based on traditional Chinese values and national identity: loyalty, harmony, integrity, and fairness ‒ a disciplined society which, along with a strong and innovative economy, will enable China to attain the status of global power, thus questioning the American “unipolar world order”. Although China is not a democratic country, the system’s success can contribute to implementing similar solutions in other Asian countries. Therefore, it appears justified to conduct studies focused on the SCS.