„Tymczasem kryminały mają również swoje zalety” – polska proza kryminalna w „Przyjaciółce” w latach 1948-1989: od negacji do akceptacji

Celem artykułu było zbadanie statusu polskiej literatury kryminalnej w najpoczytniejszym tygodniku kobiecym Polski Ludowej w latach 1948-1989. Wykorzystuje on metodę analizy treści, skupiając się głównie na tekstach beletrystycznych i recenzjach oraz notach i wykazach nowych publikacji na rynku wydawniczym. Całość zagadnień ujęto w porządku chronologicznym, adekwatnym do zmieniającej się formuły wydawniczej tygodnika. Wyniki badania wykazały, że „Przyjaciółka” nie wniosła niczego nowego do rozwoju polskiej powieści kryminalnej, ani nie była kanałem jej promocji w szerokim kręgu czytelników. Warto było jednak pokazać to w odniesieniu do tego popularnego gatunku prozy.

Целью статьи было изучить состояние польской криминальной литературы в наиболее читаемом женском еженедельнике Народной Польши в 1948-1989 гг. Он использует метод контент-анализа, ориентируясь в основном на художественную литературу и рецензии, а также заметки и списки новых публикаций на издательском рынке. Все выпуски перечислены в хронологическом порядке, соответствующем меняющейся формуле издания еженедельника. Результаты исследования показали, что «Пржияцёлка» не привнесла ничего нового в развитие польского криминального романа и не была каналом его продвижения в широком кругу читателей. Но стоило показать это применительно к этому популярному жанру прозы.

Le but de cet article était d'examiner le statut de la littérature policière polonaise dans l'hebdomadaire féminin le plus lu de la Pologne populaire dans les années 1948-1989. Il utilise la méthode d'analyse de contenu, en se concentrant principalement sur la fiction et les critiques, ainsi que des notes et des listes de nouvelles publications sur le marché de l'édition. Tous les numéros sont classés par ordre chronologique, en fonction de la formule de publication changeante de l'hebdomadaire. Les résultats de l'étude ont montré que "Przyjaciółka" n'apportait rien de nouveau au développement du roman policier polonais, ni n'était un canal pour sa promotion dans un large cercle de lecteurs. Mais cela valait la peine de le montrer par rapport à ce genre de prose populaire.

The aim of the article is to examine the status of Polish criminal literature in the most widely read women’s weekly of People’s Poland in the years 1948–1989. It uses the method of content analysis, focusing mainly on fictional texts and reviews, notes, lists of new publications on the book market. All the issues are listed in chronological order, adequate to the changing publishing formula of the weekly. The results of the study showed that “Przyjaciółka” did not bring anything new to the development of the Polish crime novel, nor was it a channel to promote it in a wide circulation of readers. Nevertheless, its pages show a change in the perception of this popular genre of prose – from negation to acceptance in the mid-1970s.