Ewolucja instytucji arbitrażu inwestycyjnego w ujęciu historycznym i doktrynalnym

Wydający się współcześnie przeżywać apogeum swego znaczenia arbitraż inwestycyjny odznacza się wielowiekową tradycją występowania w sferze międzynarodowego obrotu gospodarczego. Zastanawiając się nad tym swoistym fenomenem warto zwrócić uwagę na wpływ wywierany na kształt tej instytucji przez rozmaite doktryny polityczne (formułowane przede wszystkim na tle problemu suwerenności państw) czy szereg wyroków wydawanych przez instytucje arbitrażowe. Niniejszy artykuł stanowi próbę identyfikacji wspomnianych czynników o charakterze politycznym, historycznym oraz prawnym. Jego celem jest w szczególności zwrócenie uwagi na istotny wkład wniesiony w kwestii formowania się doktrynalnych podstaw arbitrażu inwestycyjnego przez polityków i prawników z krajów amerykańskich oraz europejskich architektów konwencji międzynarodowych. Ponadto Autorzy starali się ukazać tło faktyczne w postaci konkretnych sytuacji spornych, których rozwiązywanie prowadziło zarówno do rozwoju myśli prawniczej, jak i do ewolucji kształtu arbitrażu inwestycyjnego.

It seems that investment arbitration is recently at it’s peak. That kind of dispute resolution distinguishes a tradition coming many centuries back. Considering that phenomenon it seems that particular doctrines and policies can be specified as crucial factors in the development of that legal institution. The paper is an attempt to identify the following factors and reveal the efforts of Latin American and European jurists in forming the modern investment arbitration system. For the purpose of the paper the Authors also discussed the background of specific disputes which were exemplified to show how resolution of these disputes affected legal thought and the evolution of investment arbitration.