Polscy żołnierze w Uzbekistanie w 1942 r. Historia, pamięć, świat współczesny

Od początku formownia tzw. Armii Andersa władze polskie zabiegały o przeniesienie oddziałów polskich na tereny bardziej przyjazne klimatycznie. Dopiero osobista interwencja premiera Sikorskiego u Stalina dała efekt. Na początku 1942 r. polskie jednostki rozlokowane zostały w republikach sowieckich Azji Środkowej, największa część właśnie w Uzbekistanie. W Dolinie Fergańskiej w miejscowościach Taszlak i Magielan rozlokowano 9 Dywizję Piechoty, podczas gdy 6 Dywizja Piechoty skierowana została za Góry Zarafszańskie. Przybyli do Uzbekistanu polscy żołnierze byli najczęściej skrajnie wycieńczeni. Wyrwani z objęć zimnej tajgi, nie tylko poznawali zupełnie nowy dla nich obszar o bogatej historycznie kulturze, ale także zmierzyć się musieli z nieznanymi warunkami klimatycznymi. To, co wydawało się na początku zbawieniem: ciepło i słońce, szybko okazało się przekleństwem w przypadku wycieńczonych organizmów. W otoczeniu historycznych budynków i w egzotycznym klimacie przyszło żołnierzom polskim przeżyć kilka miesięcy. W 1942 roku przeprowadzono ewakuację wojsk polskich ze Związku Sowieckiego do Persji (Iranu). Dużej grupie polskich żołnierzy nie udało się jednak doczekać tego momentu i na zawsze pozostali na uzbeckiej ziemi. Spoczywają na jednym z 17 polskich cmentarzy.

From the very beginning of forming the so-called Anders' Army, the Polish authorities sought to transfer Polish troops to more climatically friendly areas. Only Prime Minister Sikorski's personal intervention with Stalin brought results. At the beginning of 1942, Polish units were deployed in the Soviet republics of Central Asia, the largest part in Uzbekistan. The 9th Infantry Division was deployed in the Fergana Valley in the towns of Tashlak and Magielan, while the 6th Infantry Division was directed beyond the Zarafshan Range. Polish soldiers who came to Uzbekistan were most often extremely exhausted. Torn away from the cold taiga, they not only explored a completely new area with a historically rich culture, but also had to face unknown climatic conditions. What seemed like salvation at first – warmth and sun, quickly turned out to be a curse for exhausted organisms. Polish soldiers had to survive for several months surrounded by historic buildings and in an exotic atmosphere. In 1942, Polish troops were evacuated from the Soviet Union to Persia (Iran). However, a large group of Polish soldiers did not manage to wait for this moment and remained on Uzbek soil forever. They rest in one of the 17 Polish cemeteries.

С самого начала формирования так называемой Армии Андерса, польские власти стремились перебросить польские войска в более благоприятные по климату районы. Только личная просьба премьер-министра Сикорского к Сталину принесла результат. В начале 1942 года польские части были дислоцированы в советских республиках Средней Азии, большая част именно в Узбекистане. Девятая стрелковая дивизия была дислоцирована в Ферганской долине в городах Ташлак и Магиелан, а 6-я стрелковая дивизия была направлена за Зарафшские горы. Польские солдаты, прибывшие в Узбекистан, чаще всего были крайне измотаны. Вырванные из холодной тайги, они не только исследовали совершенно новую местность с исторически богатой культурой, но и столкнулись с неизведанными климатическими условиями. То, что поначалу казалось спасением: тепло и солнце, быстро оказалось проклятием для истощенных организмов. Польским солдатам пришлось несколько месяцев выживать в окружении исторических зданий и в экзотической атмосфере. В 1942 году польские войска были эвакуированы из Советского Союза в Персию (Иран). Однако большая группа польских солдат не успела дождаться этого момента и навсегда осталась на узбекской земле. Они были похоронены на одном из 17 польских кладбищ.