Wspieranie odporności psychicznej dzieci – wskazówki dla rodziców i opiekunów

Cel. Zagadnienie odporności psychicznej dzieci i młodzieży jest w ostatnim czasie szeroko analizowane i dyskutowane w różnych gremiach naukowych. Kondycja psychiczna najmłodszego pokolenia jawi się nam w dość ciemnych barwach. Co roku obserwujemy lawinowy wzrost zaburzeń lękowych i zachorowań na depresję. Osoby młode często mówią o doskwierających im: dużym stresie, poczuciu niepewności, braku wiary w siebie. Miniona pandemia Covid-19 znacznie pogorszyła psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży, doświadczyły przymusowej izolacji, poczucia osamotnienia i pustki, nadmiernego stresu, wielu strat. Badacze i specjaliści – praktycy pracujący na co dzień w gabinetach – intensywnie poszukują nowych rozwiązań, różnych sposobów wsparcia i pomocy młodemu pokoleniu. Metody i materiały. Tematyka prezentowanego artykułu dotyczy wspierania odporności psychicznej dzieci. Analizie teoretycznej poddano następujące zagadnienia: rozumienie odporności psychicznej w różnych koncepcjach naukowych – modele odporności psychicznej, czynniki ochronne i czynniki ryzyka dla zdrowego rozwoju psychicznego dziecka, charakterystyka dziecka odpornego psychicznie, znaczenie sposobu sprawowania nad nim opieki. Wyniki i wnioski. Dużo uwagi poświęcono zaakcentowaniu ogromnej roli rodziców i opiekunów w kształtowaniu i wzmacnianiu odporności psychicznej dzieci, między innymi podkreślając zasadę „odporni rodzice – odporne dzieci”, wskazując na ogromny wpływ zasobów psychicznych rodziny w kształtowaniu odporności psychicznej dziecka. Ostatnią część artykułu stanowią z kolei wskazówki dla rodziców i opiekunów odnośnie do sposobów, w jakie mogą wspierać odporność u swoich dzieci.

Aim. The issue of the mental resilience of children and young people has recently been widely analysed and discussed by various scientific bodies. The mental condition of the youngest generation appears to us in rather dark colours. Anxiety disorders and depression are increasing exponentially every year. Young people often speak of experiencing high levels of stress, insecurity, and lack of self-confidence. The relatively recent Covid-19 pandemic significantly worsened the psycho-social functioning of children and adolescents by marking them with forced isolation, feelings of loneliness and emptiness, excessive stress, and the experience of multiple losses. Researchers and specialist practitioners working in therapy practices on a daily basis are intensively looking for new solutions, and different ways to support and help the younger generation. Methods and materials. The topics of the presented article are about supporting children’s mental resilience. The following issues were theoretically analysed: the understanding of mental resilience in different scientific concepts – models of mental resilience, protective factors and risk factors for the healthy mental development of the child, characteristics of the mentally resilient child, and the importance of how the child is cared for. Results and conclusion. Much attention has been paid to emphasising the huge role of parents and carers in shaping and strengthening children’s mental resilience. Therefore, the final section of the article provides tips for parents and carers on how they can support resilience in their children.