Wojenne misje podporucznika Kazimierza Ursyna Szantyra

Artykuł przedstawia losy i wojenne dokonania ppor. Kazimierza Szantyra. Urodził się on w 1913 r. Przed wojną ukończył Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, następnie był prawnikiem i urzędnikiem państwowym. Brał udział w kampanii polskiej 1939 r. Po przekroczeniu granicy łotewskiej został internowany, a po zajęciu państw bałtyckich w 1940 r. przez Związek Sowiecki zesłano go do łagrów. Po układzie Sikorski–Majski odzyskał wolność i wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Ukończył szkołę podchorążych i przez Iran oraz Irak przybył do Palestyny, gdzie pełnił m.in. funkcję dowódcy drużyny i zastępcy dowódcy plutonu moździerzy (1942–1943). Przeszedł szkolenie dywersyjne i spadochronowe na kursach dla cichociemnych oraz kurs odprawowy. W listopadzie 1944 r. został przydzielony w charakterze polskiego oficera łączności przy Misji Brytyjskiej jako Capt. Kenneth Lake, a następnie dołączył do Placówki Polskich Oficerów Łącznikowych w Grecji, która rozpoczęła działalność w październiku 1944 r. pod dowództwem kpt. Edwarda Sojki przy dowództwie 3. Korpusu Brytyjskiego (Ateny, Saloniki). Jego zadaniem była m.in. budowa i utrzymanie szlaku łączności z krajem na odcinku Grecja–Bułgaria–Rumunia oraz przesłuchiwanie dezerterów polskiego pochodzenia z niemieckiej armii okupującej Grecję i ich identyfikacja jako potencjalnych szpiegów czy dywersantów. Po wojnie ppor. Szantyr pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł w 2005 r. w Londynie.

The article presents the fate and wartime achievements of Lt. Kazimierz Szantyr. He was born in 1913. Before the war, he graduated from Stefan Batory University in Vilnius, and then became a lawyer and a civil servant. He took part in the 1939 Polish campaign. After crossing the Latvian border, he was interned, and after the Soviet occupation of the Baltic States in 1940, he became a prisoner of the gulags. After the Sikorski-Mayski agreement, he regained his freedom and joined the Polish Armed Forces under the command of Gen. Władysław Anders. He graduated from an NCO cadet school and via Iran and Iraq, arrived in Palestine, where he served as a platoon leader and deputy commander of a mortar platoon, among other positions (1942–1943). He underwent sabotage and parachute training at courses for the Cichociemni [the “Silent Unseen,” the elite Polish paratrooper unit], as well as a briefing course [which included, i.a., the creation of one’s cover story]. In November 1944, he was assigned as a Polish liaison officer at the British Mission as Capt. Kenneth Lake, and later joined the Polish Liaison Officers’ outpost in Greece, which began operations in October 1944 under Capt. Edward Sójka alongside the command of the British 3rd Corps (Athens, Thessaloniki). Among other things, it was tasked with the construction and maintenance of a communications route to the home country on the Greece–Bulgaria–Romania route, as well as the interrogation of deserters of Polish origin from the German army occupying Greece and their identification as potential spies or saboteurs. After the war, Lt. Szantyr remained in Great Britain as an immigrant. He died in 2005 in London.