Konfederacja Polski Niepodległej w Wielkopolsce (1979–1989)

Konfederacja Polski Niepodległej jako organizacja o zasięgu ogólnopolskim tworzyła własne komórki w różnych miastach kraju, w tym w Poznaniu. Mimo tego, że część współtwórców KPN pochodziła z Wielkopolski, rozwój lokalnych struktur postępował tam bardzo powoli. Dwa okresy, gdy działalność organizacji w tym regionie była zauważalna, to jednocześnie okres wzrostu znaczenia Konfederacji na arenie ogólnopolskiej. Pierwszy miał miejsce w czasie rewolucji „Solidarności”, gdy w Poznaniu podjęto pierwsze próby stworzenia struktur KPN. Drugim był natomiast okres transformacji ustrojowej, gdy najczęściej młodsze pokolenie opozycjonistów zaczęło odtwarzać struktury wielkopolskiej KPN. Trud opozycjonistów związanych z KPN był często niweczony przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Inwigilacji i represjom konspiratorzy byli poddawani nieustannie. W stanie wojennym internowano niemal wszystkich istotnych działaczy Konfederacji, a po opuszczeniu więzienia na emigrację do Francji udał się pierwszy lider lokalnej KPN Lech Kuroczycki. Dopiero zmiany polityczne schyłkowego okresu PRL doprowadziły do zakończonych sukcesem prób odtworzenia struktur KPN. Artykuł ukazuje funkcjonowanie relatywnie niewielkiej grupy opozycyjnej działającej w mieście, czy też regionie, który przez „bezpiekę” nie był uważany za bastion opozycji. Zagadnienie analizowane jest dwutorowo: z jednej strony jest to studium lokalnej grupy opozycyjnej, a z drugiej ukazuje, jak wyglądało funkcjonowanie takiej grupy na tle ogólnopolskiej organizacji opozycyjnej, której kierownictwo, gdy nie było w więzieniach, to przebywało głównie w stolicy.

The Confederation of Independent Poland (KPN) as a nation-wide organization created its own units in various cities of the country, including Poznan. Despite the fact that some KPN co-creators came from Wielkopolska, the development of local structures progressed very slowly there. The two periods when the organization’s activity in the region was noticeable converged with the era when the Confederation’s importance grew in the national arena. The first took place during the Solidarity revolution, when initial attempts to create KPN structures were made in Poznan. The second was the period of political transformation, when most often the younger generation of oppositionists began to reconstruct the structures of the Wielkopolska division of KPN. The efforts of the oppositionists associated with KPN were often eroded by Security Service officers. The conspirators were subjected to continuous surveillance and repression. In the martial law period, almost all important Confederation activists were interned, and after leaving prison, the first leader of the local KPN Lech Kuroczycki emigrated to France. Only political changes at the end of the PRL period led to successful attempts to reconstruct the KPN structures. The functioning of a relatively small opposition group operating in a city or region that was not considered by the security police as a bastion of opposition is presented in the article. The issue is analysed in two ways: on the one hand, it is a study of a local opposition group, and on the other it shows how the functioning of such a group looked against the background of a nationwide oppositional organization whose leadership, when not in prison, was mainly based in the capital city.