Stosunki wojskowe Łotwy i Polski w latach 1921‒1939

W okresie międzywojennym jednym z krajów sąsiadujących z Polską była Łotwa (wspólna granica ponad 100 km), z którą łączyły ją stosunkowo ścisłe relacje polityczne i gospodarcze. Jednak osobliwą rolę w owych relacjach odgrywała współpraca wojskowa, w znacznym stopniu wpływająca na relacje ogólne. Badania dotyczące tej problematyki są niezadowalające, zatem naszkicowano różnorakie kierunki owej współpracy, zaznaczając główne jej formy, przebieg oraz rezultaty. Wojskowe więzi Łotwy i Polski w okresie międzywojennym (1919-1939) były budowane w wielu obszarach (szczególnie dobrze przedstawiała się współpraca wywiadów, marynarek wojennych czy kawalerii) i na ogół były zdecydowanie lepsze niż relacje polityczne. Jednak w znacznej mierze zależały od stosunków politycznych, a te ostatnie miały charakter ostrożny, przede wszystkim ze strony łotewskiej, która nigdy do końca nie wyzbyła się podejrzeń, że Polska może dokonać zmian w swojej polityce zagranicznej. Wobec tego okresy, kiedy w stosunkach łotewsko-polskich panowało niedowierzanie lub wręcz sytuacja konfliktowa (np. w 1931 i 1935 r.), odbijały się na relacjach wojskowych. Jednak należy przyznać, że utrzymywanie wzajemnych kontaktów było bardzo korzystne dla obu stron, chociaż te stosunki nigdy nie stały się tak stabilne, jak wymagałyby tego względy bezpieczeństwa całego regionu. Szczególnie opłacalne były one dla strony łotewskiej, ponieważ umożliwiały chociażby naukę oficerów w polskich uczelniach wojskowych.

During inter-war period one of Poland’s neighbouring countries was Latvia (shared border of over 100 km), with which it had relatively close political and economic relations. However, a peculiar role in these relations was played by military cooperation which also had a significant impact on the general relations. To this day, they have not been properly studied, so the aim of this article is to provide a general overview of this cooperation, highlighting its main forms, course and results. Military ties between Latvia and Poland in the inter-war period from 1919 to 1939 were established in many areas (cooperation between the intelligence services, navies and cavalry was particularly good) and were generally far better than political relations. However, they depended largely on political relations, and the latter were of a cautious nature, especially on the Latvian side, which never fully got rid of the suspicion that Poland might make changes in its foreign policy. In view of this, periods when Latvian-Polish relations were in a state of some distrust or even a conflict situation (e.g. in 1931 and 1935) were reflected in military cooperation. However, it must be acknowledged that maintaining mutual military contacts was very beneficial for both sides, although these relations never became as stable as the security considerations of the entire region required. They were particularly profitable for the Latvian side, as they made it possible, for example, for officers to study in the Polish military academies etc.