Teologia nicejska. Historyczna i systematyczna propozycja interpretacyjna Lewis’a Ayres’a

Tematem artykułu jest interpretacja teologii nicejskiej zaproponowana przez Lewisa Ayresa w jego monografii Nicaea and its Legacy. Główną część stanowi tu analityczna prezentacja dwóch istotnych momentów propozycji Ayresa. Po pierwsze chodzi o wyodrębnienie cech wspólnych wielości interpretacji powstałych po wydarzeniu nicejskim, które jest konieczne do utrzymywania istnienia historycznego fenomenu teologii, którą można by określić ogólnie jako nicejską. Po drugie, zgodnie z wyjściową intencją autora wyodrębniony wcześniej zbiór cech istotnych i charakterystycznych dla teologii nicejskiej zostanie przestawiony jako uniwersalny paradygmat dla teologii trynitarnej i teologii systematycznej w ogóle. W zakończeniu artykułu dokonana zostanie wstępna ocena zdobyczy wkładu ujęcia Ayresa, szczególnie z perspektywy pracy teologa systematyka. W ten sposób zostanie wyartykułowane istotne dla naszego autora przekonanie o jedności systematyki teologicznej, dogmatyki i teologii historycznej. Ayres nie proponuje zatem jakiegoś sztywnego inmartwego powrotu do Nicei, ale ukazuje ją jako wydarzenie określające istotny cechy warsztatu teologa. 

The subject of this article is the interpretation of Nicene theology proposed by Lewis Ayres in his monograph Nicaea and its Legacy. The main part here is an analytical presentation of two important moments of Ayres' proposal. First, it is a matter of isolating the common features of the multiplicity of interpretations that arose after the Nicaean event, which is necessary to maintain the existence of the historical phenomenon of a theology that could be generally described as Nicaean. Secondly, in accordance with the author's initial intention, the previously extracted set of essential and characteristic features of Nicean theology will be repositioned as a universal paradigm for Trinitarian theology and systematic theology in general. The article will conclude with a preliminary assessment of the achievements of the contribution of Ayres' approach, especially from the perspective of the work of a systematic theologian. This will articulate our author's essential belief in the unity of theological systematics, dogmatics and historical theology. Ayres, therefore, does not propose some rigid inanimate return to Nicaea, but portrays it as an event that defines an essential feature of the theologian's workshop.