Zmiany w zawartosci biomasy zywych mikroorganizmow w glebach zanieczyszczonych weglowodorami monoaromatycznymi

W pracy przedstawiono wyniki badań, w których oceniano wpływ wybranych węglowodorów aromatycznych na biomasę żywych drobnoustrojów w dwóch, różnych typach gleb, z uwzględnieniem wielkości dawki użytego węglowodoru i czasu inkubacji. W doświadczeniu wykorzystano dwie gleby (piasek gliniasty lekki pylasty oraz glinę lekką pylastą). Próby glebowe o masie 300 g mieszano z wybranym węglowodorem: benzenem, toluenem, etylenem lub ksylenem w dawce 100, 1000, 10 000 mg·kg⁻¹ s.m. gleby. Próbę kontrolną stanowiła gleba bez dodatku węglowodoru. Gleby doprowadzono do 50% maksymalnej pojemności wodnej i inkubowano w temperaturze pokojowej przez 112 dni. Oznaczenie biomasy przeprowadzono metodą SIR (ang. substrate induced respiration). Uzyskane wartości przedstawiono w mg CO₂ zawartego w biomasie żywych drobnoustrojów w przeliczeniu na 100 g s.m. gleby. Na podstawie badań stwierdzono, że wprowadzone do gleby węglowodory aromatyczne wpływały na ilość biomasy żywych mikroorganizmów. W zależności od rodzaju węglowodoru, jego dawki oraz czasu oddziaływania, wpływ ten miał różny charakter (zarówno stymulacji, jak i inhibicji), a obserwowane zmiany często utrzymywały się przez cały okres inkubacji. Węglowodory monoaromatyczne w dniu wprowadzenia do gleby piaszczystej, niezależnie od dawki, powodowały zmniejszenie ilości biomasy żywych mikroorganizmów średnio o 50%. Podobną sytuację obserwowano w glebie gliniastej. W glebie piaszczystej w dniu skażenia na ogół najsilniej redukowały biomasę węglowodory w dawce 10000 mg·kg⁻¹ s.m. gleby (z wyjątkiem benzenu). W glebie gliniastej po wprowadzeniu toluenu i etylobenzenu inhibicja utrzymywała się przez cały okres doświadczenia, natomiast benzen i ksylen w tym stężeniu powodowały gwałtowny wzrost ilości biomasy.

The paper presents study results upon the evaluation of influence of selected aromatic hydrocarbons on living microorganism biomass in two different soil types including the dose of hydrocarbon used and incubation time. Two soil types (light dusty loamy sand and light dusty loam) were used in the experiments. Soil samples (300 g each) were mixed with selected hydrocarbon: benzene, toluene, ethylbenzene or xylene at the rates of 100, 1000, 10 000 mg·kg⁻¹ soil DM. The control was the soil with no hydrocarbon addition. Soils were adjusted to 50% of MPW and incubated at ambient temperature for 112 days. The biomass determination was performed by the means of SIR method (substrate induced respiration). The achieved results were expressed in mg of CO₂ contained in biomass of living microorganisms recalculated onto 100 g of soil DM. The studies revealed that aromatic hydrocarbons introduced into the soil affected the number of living organism biomass. Depending on the hydrocarbon used, its dose and interaction time, the influence was of various character (both stimulation and incubation), and the observed changes often lasted for the whole incubation period. Monoaromatic hydrocarbons on the day of introduction into the sandy soil, regardless the rate, caused the decrease of living organism biomass by 50%, on the average. Similar situation was observed in loamy soil. On the day of sandy soil pollution, in general, hydrocarbons at 10 000 mg·kg⁻¹ soil DM rate strongest reduced the biomass (except from benzene). In loamy soil, the inhibition maintained for the whole experiment after the introduction of toluene and ethylobenzene; benzene and xylene caused a sudden increase of biomass amount at the same concentration.